Kataster Fryderycjański

9 lutego 2019

Muzeum Sopotu

Na spotkaniu lutowym gościliśmy wybitnego znawcę historii Pomorza profesora Andrzeja Grotha, a głównym punktem spotkania był wykład pana profesora zatytułowany "Kataster Fryderycjański Prus Królewskich 1772/1773 w badaniach genealogicznych". Profesor Groth jest największym w Polsce znawcą Katastru, w swoich pracach wielokrotnie go cytował. Ponadto opublikował opracowania przedstawiające fragmenty tego jakże ważnego dla genealogów dokumentu: "Kataster fryderycjański okręgu kościerskiego 1772/1773" i "Miejscowości obecnej Gminy Puck w świetle Katastru Fryderycjańskiego z roku 1773". W czasie trwającego ponad godzinę wykładu dowiedzieliśmy się jaka była geneza powstała Katastru, jak władze pruskie przygotowywały się do jego opracowania, w jaki sposób przeprowadzano inwentaryzację ziem polskich zajętych przez Prusy w roku 1772. Mogliśmy zobaczyć jak wyglądają zachowane odpisy Katastru (oryginał uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej) i jakie informacje zawierają. Profesor Groth krótko omówił wszystkie zawarte w Katastrze informacje. Przy okazji wyraził też zdziwienie, że dokument zawierający tyle informacji o naszych terenach jest tak rzadko wykorzystywany przez historyków.

Wykład przeszedł płynnie w dyskusję, w czasie której nasz wykładowca został zasypany pytaniami dotyczącymi tak Katastru jak i zagadnień związanych ze statusem ludności wiejskiej Pomorza w czasie zaborów. Na koniec dowiedzieliśmy się także gdzie dostępne są odpisy Katastru Fryderycjańskiego (Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz czyli Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie) i jak można uzyskać do nich dostęp i otrzymać ich kopie. Przez porównanie z warunkami dostępu do akt w naszych archiwach i kosztami wykonania, mogliśmy się przekonać jak u nas jest tanio, jak nasze archiwa są przyjazne odwiedzającym i jak łatwo u nas zrobić kopie akt.

Z radością stwierdzam, że na spotkaniu stawiła się chyba rekordowa ilość słuchaczy. Największa sala Muzeum Sopotu okazał się dla nas trochę za mała. Tym razem kawiarnia w Muzeum Sopotu była zamknięta i nie mogliśmy zakończyć spotkania na tradycyjnych luźnych rozmowach przy kawie czy herbacie.
Kolejne spotkanie PTG w marcu. Będzie to Zebranie Walne podsumowujące ostatni rok działalności Towarzystwa.