W piątek, 20 stycznia 2012 r. o godz. 16-tej w Filii nr 14 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki publicznej w Gdańsku, działającej na Przymorzu na ul.Opolskiej został wygłoszony wykład "Genealogia - droga do przeszłości". Było to kolejne spotkanie w ramach Gdańskiego Centrum Seniora, ktorego zadaniem jest aktywizowanie osób starszych do różnorodnej działalności twórczej. Wykład trwał godzinę i kwadrans, po nim odbyła się jeszcze ożywiona półgodzinna dyskusja. Zgromadził około dwudziestu słuchaczy, którzy z dużym zainteresowaniem wysłuchali informacji o podstawowych zagadnieniach genealogii amatorskiej, źródłach danych genealogicznych i  sposobie ich poszukiwania, a także działalności Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego. 

Wojciech Beszczyński

Nim jednak nastąpił moment składania sobie życzeń i łamania się opłatkiem, zajęliśmy się sprawami związanymi z funkcjonowaniem PTG. I tak...

Niedawno przekroczyliśmy wręcz magiczne 2 miliony indeksów stworzonych w oparciu o księgi metrykalne. Oczywiście rekordów jest jeszcze więcej jeśli dodamy do tego bazę pomników i cmentarzy. Po raz kolejny serdeczne podziękowania należą się wszystkim tym, którzy wspierają ten projekt poświęcając swój czas i wkładając ogrom pracy w tworzenie PomGenBazy. Sądzę, że wielu z nas zawdzięcza nie jeden swój genealogiczny sukces właśnie istnieniu tej bazy. Również ja, niżej podpisana, nie raz odnalazłam "zaginionego" w innej parafii przodka właśnie dzięki tym wszystkim, którzy poświęcają liczne godziny skrupulatnie tworząc indeksy. O tym jak ważny i doceniany to projekt każdy z nas może się również przekonać przeglądając kolejne wpisy na forum, gdzie użytkownicy co rusz dziękują indeksującym. Z tego miejsca w imieniu wszystkich korzystających (i tych co korzystać będą) jeszcze raz ogromne wyrazy podziękowania dla wszystkich indeksujących.

       Kolejne comiesięczne sobotnie spotkanie Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego składało się z dwóch części. Pierwsza była poświęcona była sprawom ogólnym Towarzystwa, a w drugiej odbył sie wykład p. Krzysztofa Kowalkowskiego.
       W zakresie spraw ogólnych dotyczących Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego spotkanie prowadził Janusz Pawelczyk. Omówił on sprawy dotyczące składek członkowskich, oraz Porozumienia pomiędzy Archiwum Państwowym w Gdańsku, a Pomorskim Towarzystwem Genealogicznym. Wyjaśniono wątpliwości związane z numeracją zdjęć akt i formatem zapisu, by usprawnić kontynuowanie projektu digitalizacji Zasobów Archiwum. W zakresie numeracji USC, z uwagi na wymagania Archiwum, oraz możliwości techniczne naszej strony internetowej, cały czas trwają ustalenia pozwalające osiągnąć kompromis dotyczący wizualizacji wyświetlanych indeksów w czasie przeszukiwania PomGenBazy. Kolejną sprawa którą omówiono była sprawa załącznika do Porozumienia, w którym określone są wstępne terminy zakończenia indeksacji zespołów dotychczas zdigitalizowanych oraz przewidzianych w ramach Porozumienia PTG - AP Gdańsk do digitalizacji. Janusz Pawelczyk przekazał informację, że w pierwszej kolejności mają zostać zindeksowane zespoły planowane do publikacji w formie elektronicznej na stronach internetowych NAC Narodowego Archiwum Cyfrowego.
       Następnie głos zabrał Mariusz Momont, który powiedział parę słów na temat nowego rocznika Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo”. Kolejną sprawą, którą poruszył była indeksacja niemieckiej listy gończej stworzonej w 1939 roku, na podstawie której Niemcy dokonywali aresztowań czołowych polskich patriotów. W indeksacji listy pojawił problem ze zniemczaniem nazwisk Polaków jak i ewentualnego tłumaczenia z j. niemieckiego na j. polski informacji dotyczących zawodów, miejsc urodzenia, adresów etc.
       Po chwili przybył nasz gość Krzysztof Kowalkowski. W paru słowach Mariusz Momont zapoznał obecnych z dorobkiem literackim Krzysztofa Kowalkowskiego. Są to publikacje dotyczące historii następujących miejscowości, wsi, parafii i gmin z terenów Kociewia: Rytel, Miłobądz, Pszczółki, Krąg, Brzeźno Wielkie, Barłożno, Mirotki, Nowa Wieś Rzeczna, Kaliska, Obozin i prace genealogiczne poświęcone rodom: Kowalkowskich, Kurowskich, Guzowskich-Gusowskich, Miłek, oraz artykuły w prasie pomorskiej i krajowej. Z kolei Janusz Pawelczyk poprosił prelegenta o powiedzenie paru słów o sobie – jak doszło do tego, że zainteresował się genealogią i dlaczego zaczął pisać o historii ziemi kociewskiej. Krzysztof Kowalkowski chętnie przystał na tę propozycję i opowiedział swoją historię o rodach pomorskich z których wywodzi swoje korzenie. Po stronie ojca jest to ród Kowalkowskich, a po stronie matki Kurowskich. Pan Krzysztof zaczął swoją „przygodę” z pisaniem właśnie od opracowań genealogicznych. W swoich poszukiwaniach „po mieczu” dotarł do roku 1769, a „po kądzieli” do roku 1777. Swoje badania genealogiczne prowadził jeszcze w czasie, gdy księgi parafialne były przechowywane w Niemczech. Być może udało by się dotrzeć do jeszcze dalszych przodków, gdyby „przebadać” zapisy w księgach sądowych.
       Następnie Krzysztof Kowalkowski zaprezentował i omówił swoją książkę pod tytułem „Z dziejów Obozina” wydaną przez wydawnictwo Region w 2011 roku.

Piaśnica - ta miejscowość wśród wielu Pomorzan budzi prawie te same uczucia jak wśród wszystkich Polaków Katyń. Ta niewielka miejscowość w Puszczy Darżlubskiej w latach 1939-1940 była miejscem kaźni 12.000-14.000 istnień ludzkich. Dlaczego hitlerowcy wybrali tę miejscowość? Być może myśleli, że ta zbrodnia nie zostanie nigdy wykryta...

Spośród kilkunastu tysięcy ofiar Piaśnicy warto przybliżyć tę na ogół mało znaną postać polskiego patrioty Ziemi Kaszubskiej- mojego Dziadka, urzędnika pocztowego Jana Pawelczyka .

Jan Pawelczyk urodził się w Tuchlinie 1.01.1899 w powiecie kartuskim i był synem Augustyna Pawelczyka (ur.9.09.1870 w Grzybnie k/Kartuz), zwanego Kaszubskim Drzymałą z powodu zamieszkiwania wraz z rodziną w wozie cygańskim , co z kolei było spowodowane prawem pruskim odnośnie stałego osadnictwa Polaków w Zaborze Pruskim i Marianny z d. Drywa. Historia zniemczenia imienia i nazwiska Jana Pawelczyka przez Urzędnika Stanu Cywilnego- aptekarza Johanna Wiehe, oraz perypetie z postawieniem własnego domu mieszkalnego przez Augustyna Pawelczyka były już opisywane w Wiadomościach Sierakowickich 8/2010.
Ze względu na liczne szykany Augustyn Pawelczyk przeniósł się do Karczemek k/Kielna ,gdzie swoje młodzieńcze lata spędził również jego syn -Jan Pawelczyk, który ożenił się i podjął swoją pierwszą pracę jako listonosz w Kielnie. W Kielnie urodziła się też dwójka dzieci Jana Pawelczyka i jego żony Bronisławy z domu Hirsz .Nieopodal Kielna, na jego oczach powstawało nowe, portowe miasto Gdynia .Tutaj w 1927 w roku, w dzielnicy Chylonia zamieszkał wraz z rodziną, gdzie dalej był zatrudniony w charakterze listonosza , a potem urzędnika pocztowego.....
Był bardzo lubianym kolegą i społecznikiem. Od odzyskania niepodległości przez Polskę należał do takich organizacji jak: B..Powstańców i Wojaków im. Gen. Hallera ,później do L.M. i K. ( Liga Morska i Kolonialna ) do N.D. - Narodowej Demokracji i P.Z.Z. – Polskiego Związku Zachodniego, – gdzie czynnie się udzielał we wszystkich organizowanych spotkaniach i czynach społecznych.
Był także cenionym pracownikiem i chociaż nie miał średniego wykształcenia. Naczelnik Poczty Gdynia 4 wycofał go ze służby zewnętrznej roznoszenia listów, pieniędzy, telegramów i awansował, powierzając mu odpowiedzialne stanowisko w służbie wewnętrznej, które zajmował jeszcze kilkanaście dni po wybuchu II Wojny Światowej.

Kolejne comiesięczne spotkanie PTG odbyło się w gościnnych progach Muzeum Miasta Gdyni. Składało się ono z trzech części.

Pierwsza była poświęcona ogólnym sprawom Towarzystwa. W tej części Janusz Pawelczyk omówił krótko zaawansowanie prac objętych projektem współpracy pomiędzy Archiwum Państwowym w Gdańsku, a Pomorskim Towarzystwem Genealogicznym, po czym zwrócił się o pomoc do członków PTG w indeksacji zespołów zgromadzonych w Archiwum Państwowym w Gdańsku. Rozdał też listę z Zespołami,  które zostały w pierwszej kolejności wyznaczone przez Archiwum Państwowe w Gdańsku do sporządzenia indeksów w celu późniejszego umieszczenia fotografii cyfrowych aktów metrykalnych na stronach Narodowego Archiwum Cyfrowego. Następnie omówił udział członków i sympatyków PTG w Europejskim dniu Wolontariatu w Warszawie w dniu 12.09.2011. W dalszej kolejności poprosił o uregulowanie zaległych składek członkowskich.

W drugiej części  Wiesław Kledzik, nawiązując do opublikowanego artykułu w „Wysokich Obcasach” dodatku do „Gazety Wyborczej” w czerwcu 2010 r., przedstawił losy Magdaleny Kledzik, pasażerki statku z emigrantami z Bremy do USA. Losy te były, można powiedzieć niezwykłe. Cała przygoda zaczęła się od natrafienia przez Wiesława na listę pasażerów statku „Rein” płynącego z Bremy do Nowego Jorku. Lista ta zawierała dane dziewczyny imieniem Magdalena i jej córki Konstancji noszących nazwisko Kledzik.  Zaintrygowało to jego na tyle ,że próbował poznać jej losy w USA, oraz przeprowadzić badania genealogiczne w Polsce. Okazało się, że urodziła się 24 czerwca 1889 w Dziembowie, a jej córka była dzieckiem nieślubnym i nosiła też nazwisko Kledzik po matce. W USA Magdalena wyszła za mąż za Polaka Andrzeja Kościerzynę. Jej córka została adoptowana przez ojczyma i poślubiła tam Francesco Kordeckiego. Magdalena z córką oraz ich mężowie spoczywają na cmentarzu All Saints Cementary w Chicago.  Badania genealogiczne Magdaleny Kledzik i jej córki  Wiesław Kledzik rozpoczął  już w roku 2004 i sukcesywnie gromadził dokumentację. Ostatnio zaś, po nawiązaniu kontaktu z rodziną Magdaleny udało mu się otrzymać kilka fotografii, które zaprezentował na spotkaniu.

       W Poznaniu Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne "Gniazdo" razem z Archiwum Archidiecezji w Poznaniu zorganizowało w dniu 17 września 2011 r., coroczną imprezę pod nazwą "Dzień Genealoga".

 


        W tym roku tematami imprezy były: badania DNA, dokumenty pisane atramentem oraz stare fotografie.
Temat zlecanych poszukiwań genetycznych i badań DNA, był kilkakrotnie podnoszony w wielu postach na forach , między innymi też na naszym spotkaniu kilka lat temu, czy na spotkaniu Genpol-u.Prelekcja n/t badań genealogicznych dotyczyła aktualnego stanu i możliwości ich wykorzystania dla celów genealogicznych.

        Drugim tematem spotkania był wykład dotyczący atramentu i papieru. Opowiedziano historię powstawania atramentu i jego wpływu na papier. Przedstawiono różne sposoby wyrobu atramentu, który jak się okazało, był bardzo często wykonywany przez osobę piszącą, chwilę przed rozpoczęciem pisania pisma.

     Jak niektórzy z użytkowników strony Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego wiedzą, jestem kolekcjonerką starych kart pocztowych. Wśród znajomych dalszych i bliższych znana jest moja pasja dotycząca pocztówek przedstawiających Kościerzynę i okolice przed 1945 rokiem. Jednak pocztówki kościerskie stanowią niedużą część mojego zbioru.

      Od prawie 10 lat zbieram też pocztówki świąteczne, z wizerunkami dzieci, kobiet, par i takie, których wprost nie da się zakwalifikować do jakiejś szczególnej kategorii, a które ja nazywam na swój użytek „kuriozami”. Przeważnie kupuję pojedyncze egzemplarze kartek, kilka razy jednak udało mi się zakupić kolekcje kart adresowanych do jednej osoby lub jednej rodziny. Zawsze kiedy oglądam kartki pisane do jednej osoby, zadziwia mnie, że komuś z potomków przyszło do głowy spieniężenie śladów historii własnej rodziny.

      Pocztówki są traktowane po macoszemu, gdyż z natury rzeczy przekazywały i przekazują nadal błahe treści, takie jak pozdrowienia z podróży, zapytania o zdrowie, życzenia świąteczne, urodzinowe czy imieninowe. W listach jesteśmy , ale i nasi przodkowie byli, bardziej otwarci, szczerzy i to one są ze szczególnym pietyzmem przechowywane przez potomków (choć zapewne nie przez wszystkich, niestety). W niniejszym artykule postaram się podpowiedzieć, jak poradzić sobie z brakiem zdjęć za pomocą kartek pocztowych, nawet tych nie pisanych własnoręcznie przez naszych antenatów. Wszystkie prezentowane tu kartki pochodzą z moich zbiorów.
      Na początek jednak trochę o historii niepozornego kartonika w formacie 10 x 15 (lub 9 x 14), który zrobił zawrotną karierę na przełomie XIX i XX wieku. Początek niknie w latach 60-tych XIX stulecia. W 1865 roku odbyła się V Niemiecka Konferencja Pocztowa, na której generalny poczmistrz Berlina – urodzony w Słupsku – Heinrich von Stephan zaproponował wprowadzenie nowej formy korespondencji – Postblatt, karty przesyłanej bez użycia koperty. Niestety dla von Stephana niemiecka poczta nie zdecydowała się na taki radykalny wówczas krok. Cztery lata później austriacki profesor ekonomii Emmanuel Herrmann zaprezentował podobny pomysł – tzw. kartę korespondencyjną, której jedną stronę przeznaczono na umieszczenie wiadomości, a drugą z miejscem na znaczek (lub z wręcz wydrukowanym już znaczkiem) wyłącznie na adres. Tak na arenę historii poczty wkroczyła początkowo nie wyróżniająca się swym wyglądem kartka. Wkrótce pojawiły się ilustrowane karty pocztowe, a po nich te, na które mówimy dziś widokówki. Widoki czy rysunki zajmowały coraz więcej miejsca, którego zaczynało brakować na korespondencję, gdyż jak już wiemy, strona druga była przeznaczona tylko na adres i znaczek. Często pisano po prostu na ilustracjach.

W dniach 1-14 września 2011 r. w ramach EYV Tour 2011 w Warszawie gościł Pawilon Europejskiego Roku Wolontariatu 2011.



W każdy dzień imprezy były przedstawiane różne rodzaje wolontariatu. Były więc dni poświęcone między innymi : wolontariatowi młodzieżowemu, sportowemu, medycznemu. Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne wzięło udział w dniu poświęconemu e-wolontariatu. E-wolontariat polega na pomaganiu za pomocą nowych technologii przez internet. Zaprezentowaliśmy swoje stoisko w pawillonie ERW2011 ulokowanym przed Pałacem Kultury i Nauki na Placu Defilad w Warszawie.

O godzinie 11.00 odbyło się po przerwie wakacyjnej spotkanie Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego. Z uwagi na ważność omawianych tematów miało ono charakter Walnego Zebrania.Spotkanie otworzyła Anna Krzyżankowska-Glińska i.Janusz Pawelczyk . Wobec braku kworum (na sali było 26 osób przy wymaganych 59) , rozpoczęcie spotkania przesunięto na godzinę 11.15.Po rozpoczęciu spotkania w drugim terminie ,Janusz Pawelczyk poinformował o rozpoczęciu procesu likwidacji  Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego zwykłego, a zebrani członkowie PTG nie wyrazili sprzeciwu. W następnej kolejności Ania Krzyżankowska –Glińska odczytała Sprawozdanie z działalności Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego za okres od momentu jego powstania do dnia dzisiejszego. W pierwszej części  odczytała sprawozdanie za okres 1.01.2011 do 10.09.2011.W tym czasie Zarząd odbył 4 spotkania. Najważniejszym Projektem była realizacja Porozumienia pomiędzy APG Gdańsk a PTG w ramach którego wykonano do tej pory ok.200000 zdjęć, a w okresie rozliczeniowym ok 180000 ,a załącznik nr 1 był 2-krotnie aktualizowany. W okresie tym  Mariusz Momont wygłosił wykład w szkole w Gdańsku -Osowej na tematy genealogiczne, jak również jako przedstawiciel PTG wziął uczestniczył w konkursie „Moja Pomorska Rodzina”, rozpoczęto przebudowę strony  FORUM i przybyło na stronie internetowej PTG ok. 0,5 mln indeksów. W związku z decyzją WZCz o przekształceniu PTG zwykłego w PTG rejestrowe Zarząd też wielokrotnie brał udział w różnego  rodzaju rozmowach, spotkaniach i konsultacjach dotyczących wcielenia w życie tej decyzji

.

Ania Krzyżankowska-Glińska i Janusz Pawelczyk prowadzą spotkanie PTG