Strona główna » Tłumaczenia » Język niemiecki » zawod-albo miejscowosc
| zawod-albo miejscowosc [wiadomość #3068] |
czw, 05 listopada 2009 10:28  |
mirok
Wiadomości: 73
Dołączył(a): kwietnia 2009
|
Member |
|
|
teraz moze ja cos dorzuce...
Imie i Nazwisko -jasne
nastepnie Eigenkthner, ale potem -patrze sie na to i patrze i za chiny nic mi nie przychodzi do glowy.Moze znajdzie sie jakas bystra glowa... i cos podpowie.
Pozdr.
Mirek K
-
Załącznik: zdjecie.jpg
(Rozmiar: 33.74KB, Pobrane 277 razy)
[Uaktualnione dnia: czw, 05 listopada 2009 10:29] zgłoś wiadomość moderatorowi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Odp: zawod-albo miejscowosc [wiadomość #3107 jest odpowiedzią na wiadomość #3098] |
pi, 06 listopada 2009 21:33  |
mirok
Wiadomości: 73
Dołączył(a): kwietnia 2009
|
Member |
|
|
mam tu pare zebranych tlumaczen i odnosnikow, napewno sie przyda
Amt (niem.) – urzd
Amtsgericht (niem.) – sd obwodowy.
Anzahl der Personen (niem.) – ilo osb.
Bauer (niem.) – gbur, gospodarz, czyli rolnik posiadajcy co najmniej 1
wk, czyli ok. 17 ha ziemi.
Cllmische Schulze (niem.) – wki soeckie.
Eigenkthner (niem.) – chaupnicy, ktrzy posiadali czsto wasne budy z
niewielkimi ogrodami a w niektrych miejscowociach take prawo do
wypasu dwch sztuk byda na kach gminnych. Ogrody przy ich domkach
mogy by uytkowane dziedzicznie na podstawie umowy-kontraktu,
okrelajcej warunki dzierawy, ktrymi najczciej byy wysoki czynsz i
konieczno wiadczenia jakich posug.
Geburtsregister (niem.) – rejestr urodze.
Heiratsregister (niem.) – rejestr zwikw maeskich.
Miethskthner (niem.) – chaupnicy, ktrzy w zamian za mieszkanie u
penorolnych chopw mieli obowizek pracy za ustalonym
wynagrodzeniem. Chaupnicy tej grupy zajmowali si rwnie
rzemiosem. Ich powinnoci byo pacenie czynszu (Miethe) za
mieszkanie w chaupach i uytkowanie ogrodw lub ich czci.
Einwohner (niem.) – mieszkaniec
Eigengrtner (niem.) – zagrodnik „posiadacz“, ktry dysponowa
wasnym domem, skrawkiem ziemi i zaprzgiem.
Erbste (niem.) – groch (skrt w katastrze Erbs.)
Fohlen (niem.) – rebi (skrt w katastrze Fohl.)
Gerste (niem.) – jczmie (skrt w katastrze Gerst.)
Grtze (niem.) – kasza (w katastrze Grtze). Dotyczy wysiewu zb
kaszowych do ktrych zaliczano: jczmie, gryk i proso. [Tu chodzi
prawdopodobnie o gryk.]
Grtner (niem.) - zagrodnik
Gustvieh (niem.) – jagnita (skrt w katastrze Gstev.)
Hafer (niem.) – owies (skrt w katastrzeHaf.)
Hufen (niem.) – area (skrt w katastrze Huf.)
Hirt (niem.) - pastuch
Instleute (niem.) – komornicy - kategoria mieszkacw wsi nie
posiadajcych wikszej wasnoci, najmujcych si jako robotnicy rolni do
pracy rolnej na majtkach u bogatszych chopw. Stali najniej w
hierarchii wsi. Z czasem przeksztacili si (do poowy XVIII wieku) w
pracownikw najemnych wynagradzanych dzienn pac lub czasowym
uytkowaniem maych kawakw ziemi. Komornicy mieszkali w
domostwach chopskich pacc najem lub pracujc za mieszkanie. Rodziny
komornikw take pracoway. Komornicy traktowani byli jako tania sia
najemna na wsi i chtnie z niej korzystano.
Insthaus(niem.) - may domek mieszkalny z ogrdkiem, przeznaczony dla
robotnikw rolnych.
Instmann (niem.) – (zobacz take: Instleute), pracownik kontraktowy,
zatrudniony na czas duszy lub na stae robotnik rolny. Waciciel ziemi
moe mu udostpni domek (Insthaus) jako lokum.
Kthner (niem.) – chaupnik
Knecht (niem.) – parobek (skrt w katastrze Kn.)
Khe (niem.) – krowa (skrt w katastrze Kh.)
Lehmanns (niem.) – Lemani - wolni chopi, ktrzy dostali dworsk ziemi
na wasno (dziedzicznie), nie odrabiali paszczyzny, lecz w zamian w
dawnych czasach odbywali sub wojskow, a w okresie pniejszym
wykonywali inne powinnoci, jak woenie listw, przewoenie paskiego
zboa i innych towarw. Waciciele duych gospodarstw (34-136 ha).
Lemani pod wzgldem statusu materialnego i obcie byli zblieni do
sotysw, lecz nie mieli ich uprawnie administracyjnych.
Lose Weiber (niem.) – dosownie „lune kobiety” – panny bezdzietne,
panny z dzieckiem lub wdowy, inaczej kobiety bez ma.
Magd (niem.) – suca (skrt w katastrze Mgd.)
Mann (niem.) – mczyzna (skrt w katastrze M.)
Morga – miara powierzchni. W latach 1772/73 na ziemiach polskich pod
zaborem pruskim stanowia 0,56 ha. 30 mrg =1 wka (an) = ok. 17 ha
Ochse (niem.) – w (skrt w katastrze Ochs.)
Oeburtsurkunde (niem.) – dowd urodzenia.
Pchter (niem.) - chop dzierawicy ziemi.
Pferd (niem.) – ko
Pferdehirt (niem.) – pastuch koni.
Priestergrund (niem.) – ziemia kocielna.
Roggen (niem.) – yto (skrt w katastrze Rog.)
Samt -(niem.) – razem, suma (skrt w katastrze Sa.)
Sue (niem.) – winie, maciory.
Schaf (niem.) – owca (w katastrze Schaf.)
Schwein (niem.) – winia (w katastrze Schwein.)
Schweinehirt (niem.) – winiopas
Sohn (niem.) – syn (skrt w katastrze Shn.)
Sterberegister (niem.) – rejestr zgonw.
Tanischen (niem.)– wiadectwo chrztu.
Tochter (niem.) – crka (skrt w katastrze Tchr.)
Weiber (niem.) – kobiety (skrt w katastrze W.)
Weizen (niem.) - pszenica
Vibrantzen (niem.) – [Chodzi prawdopodobnie o wybraca, chopa, ktry
otrzyma ziemi w zamian za sub woskow.]
Vibrantzenhufen (niem.) – [Chodzi prawdopodobnie o wki
wybranieckie, czyli ziemi chopa-wybraca.]
Vieh (niem.) – bydo
Zinsbauern (niem.) – chopi czynszowi
Polski
Bednarze – wyrabiali rnego rodzaju naczynia potrzebne w
gospodarstwie (beczki, dziere, skopki, cebrzyki, wanienki) oraz inne
narzdzia jak: opaty do chleba, przetaki, sita, yki, wrzeciona, czy
mioty. Rzeczy te wyrabiali z drewna.
Budnicy – osadnicy leni, mieszkajcy w prymitywnych budach, wok
ktrych najczciej mieli ogrd. Zajmowali si eksploatacj lasu i
wykonywali rne zawody. Naleeli do nich miedzy innymi: smolarze
(wytwarzali smo), dziegciarze wytwarzali dziegie), potanicy
(wytwarzali pota), maziarze (wytwarzali ma), wglarze (produkowali
wgiel drzewny).
Dannik - drobny chop, zobowizany do wiadczenia na rzecz dworu i
pastwa. Dannicy siedzieli na roli na korzystnych kontraktach
dugoterminowych, ale nie posiadali wasnego inwentarza ywego. Byli
najemn si robocz. Dannicy posiadali zblione nadziay ziemi jak
zagrodnicy, jednak nie byli zobowizani do odbywania robocizn, tylko
pacili czynsz – danin.
Druciarze – chopi, ktrzy wyspecjalizowali si w posugiwaniu si
drutem, ktrzy po okresie prac polowych, wyruszali w blisz i dalsz
okolic oferujc swoje usugi: drutowanie starych, ale take nowych
garnkw (celem wzmocnienia), naprawy naczy uszkodzonych
(uszczelniali j papk z chleba i wizali drutem mosinym). Druciarze
oferowali take swoje wyroby: foremki do ciast, tarki do warzyw, siatki,
do mynkw zboowych, puapki na gryzonie i rnej wielkoci obrcze.
Niektrzy zajmowali si tylko druciarstwem i odbywali nieraz bardzo
dalekie wdrwki, take do innych krajw.
Dziegie – brunatnoczarna substancja uzyskiwana w procesie destylacji z
kory brzozowej. Posiada dziaanie antybakteryjne i dezynfekujce. Miaa
wielorakie zastosowanie, take magiczne. W medycynie ludowej bya
rodkiem na katar, przeciwko chorobom skry, na oparzenia, na rany. W
leczeniu zwierzt uywano go do leczenia racic, kopyt i koci. Dziegie
stosowano do impregnacji ptna, skry i lin. By uywany jako klej, take
w puapkach na ptaki, ktre si po prostu do niego przyklejay. Suy jako
smar do drewnianych piast k i wraz ze smo uywano go do
uszczelniania beczek. Gorszej jakoci dziegie uzyskiwano z pni
sosnowych. Mia kolor tobrunatny. Dziegie produkowali dziegciarze.
Dziegciarze – produkowali dziegie. Zobacz take smolnicy.
Gbur – bogaty gospodarz.
Gospodarz – posiada nie mniej ni 1 wk ziemi, czsto znacznie
wicej.
Koodzieje – (koodziej inaczej stelmach) - robili z drewna rnego
rodzaju wozy, bryczki i czci do nich oraz rne drewniane czci do
narzdzi rolniczych.
Komornik – najczciej wcale nie posiada ziemi, pracowa u chopw i
mieszka w ich gospodarstwie.
Kunierze – zajmowali si wyrobem i napraw kouchw, ale take
sukman, serdakw, upanw i kamizel oraz czapek, rkawic, mufek a
nawet skrzanych kocy.
azy, zary – karczowiska, na ktrych wypalano pnie i zarola, a potem
uprawiano zboe.
Maziarze – produkowali ma. Zobacz take: smolnicy.
Mielcuch – sodownia, browar. Take urzdzenie do wyrobu sodu
piwnego.
Mielesze – byy to doy wykopane w ziemi o gbokoci do 1 metra,
uszczelnione glin. W nich przeprowadzano destylacj dziegciu z kory
brzozowej lub pni sosnowych, ktre wypalano bez dostpu powietrza. W
wyniku wielogodzinnego procesu uzyskiwano poprzez rurk destylacyjn
terpentyn, a nastpnie dziegie.
Obranicy – wykonywali drzeworyty oraz malowali obrazy na ptnie i na
szkle.
Ogrodnik – posiada do 1 wki ziemi, (czyli mniej ni 17 ha). i nie by
traktowany jako penoprawny mieszkaniec wsi. Zobacz take: zagrodnik.
Oldrzy - osadnicy wiejscy na prawie holenderskim. Specjalici od
melioracji i zagospodarowania nieuytkw. Powinnoci osadnikw wobec
pana ograniczay si praktycznie do pacenia czynszw.
Podatki i opaty
- czopowe – akcyza od piwa, miodu, wina i wdki
- czynsz – z roli, z k, z pooww, z budynkw i lokali, za prac u
gospodarza, z chowu wi, z barci, z kur, z wyszynku, z pdzonego
piwa, z wykonywanego rzemiosa
- drne- podatek pacony do dworu za korzystanie z drogi, niekiedy
zamieniano to na inne powinnoci np. pilnowanie lasu
- Hyberne (hiberna) – podatek pieniny, pobierany z przeznaczeniem
na utrzymanie wojska na kwaterach, na wyywienie onierzy
- Kwarta – ¼ dochodu z krlewszczyzn na utrzymanie wojska. Pacili
starostowie, sotysi i lemani
- meszne – rodzaj dziesiciny, pocztkowo podatek ten pacono w
postaci zboa, pobierany by przez proboszcza od parafian, z czasem
przeksztaci si w podatek pieniny na rzecz kocioa
- opaty na regiment anowy pacili wybracy z wk wybranieckich
- osepne – pierwotnie podatek zboowy, potem pieniny pacony przez
gburw, gospodarzy i sotysw
- pogwne – podatek osobisty pobierany bez wzgldu na stan
majtkowy („po gowie”) przez wadz pastwow. Pogwne byo
egzekwowane w wysokoci uzalenionej od pozycji podatnika.
- rejzowe – pacili sotysi, prawdopodobnie podatek na fundusz wypraw
wojennych.
- szucgeld – podatek pacony przez ydw
- wgelne – paci kowal lub wie, w ktrej by kowal
- wgajne- podatek pacony do dworu, za korzystanie z lasu (wyrb
drzewa, zbieranie chrustu...)
Niektre inne opaty:
- borowe – opata za upolowana zwierzyn
- opata za przejazd przez most
- opata za szarwark
- kdzielne
- kaponowe
- od owiec
- od palenia smoy
Powinnoci
- toki, darmocha – darmowe wiadczenie ludnoci na rzecz np.
pogorzelca przy budowie nowego domu, lub w okresie pilnych prac
sezonowych – praca na polu osoby chorej. Toki byy wykorzystywane
przez dwr do zmuszania ludnoci do dodatkowej, darmowej pracy na
swoj rzecz.
- stra – pilnowanie dworu, plonw, pl, lasu...
- szarwark - wiadczenie ludnoci wiejskiej na cele publiczne, gwnie
na rzecz budowy i utrzymania drg, mostw, waw
przeciwpowodziowych i urzdze wodnych. Oldrzy wg prawa nie
powinni szarwarku robi, ale i oni „ w czasie potrzeby usugi zamkowe
odbywa powinni” – jak stwierdzono w lustracji Prus Krlewskich z
roku 176521. Szarwark by wykorzystywany przez dwr celem
zmuszenia ludnoci do pracy na jego rzecz.
[Uaktualnione dnia: sob, 07 listopada 2009 06:17] zgłoś wiadomość moderatorowi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idź do forum:
Aktualna data: sob maj 04 15:23:42 CEST 2024
Łączny czas generowania strony wyniósł $1 sekund
|
Forum PTG
Szukaj
Pomoc
Użytkownicy
Zarejestruj się
Zaloguj się
Strona główna
